Nieuwe woonfiscaliteit hopeloos complex (De Standaard)

De jongste staatshervorming leidt vanaf dit jaar tot grote versnippering en bizarre neveneffecten in de woonfiscaliteit, waarschuwt fiscaal  jurist Jef Wellens. ‘De hypotheek wordt een ware fiscale kameleon.’
De complexiteit ligt soms in  onverwachte hoekjes: mensen die een deel van hun huis opgeven als   beroepsgedeelte, of een deel laten betrekken door een student, zullen dat gedeelte niet kunnen laten meetellen bij de Vlaamse woonbonus, wel bij de federale.  
 
De woonfiscaliteit was al vrij complex, met vijf verschillende fiscale stelsels, waarvan de woonbonus het bekendste is. Maar volgens Jef Wellens, fiscaal jurist en belastingconsulent bij Kluwer, wordt de versnippering na de zesde staatshervorming nog veel groter. 

Dat komt omdat de staatshervorming de gewesten wel bevoegd maakt voor de eigen woning, maar niet voor de eventuele andere woningen die iemand bezit. Die ­bevoegdheid blijft federaal. Bovendien worden alle fiscale aftrekken omgebouwd  tot belastingverminderingen, met een verschillend tarief naarmate de
lening voor of vanaf 2015 wordt afgesloten.

Zo wordt de huidige woonbonus vanaf de belastingaangifte 2015, over de inkomsten van dit jaar, vervangen door drie woonbonussen, ook voor de lopende leningen. Datzelfde geldt voor de andere bestaande fiscale aftrekken (gewone interestaftrek, bijkomende interestaftrek, verminderingen voor bouwsparen en voor langetermijnsparen).

Daarnaast blijven de federale maatregelen ook nog eens bestaan, wat de teller op minstens veertien fiscale stelsels brengt. Als gewesten extra maatregelen nemen, kan dat cijfer nog verder oplopen.

Flexibel statuut

Overigens ligt het statuut van een lening straks niet meer vast voor de hele looptijd, zoals nu het geval is. Stel dat iemand van Vlaanderen naar Wallonië verhuist, dan wordt het Waals Gewest bevoegd, ook voor de afbetalingen van het huis in Vlaanderen.

Vooral voor eigenaars van een tweede woning wordt het complex. Iemand met een eigen woning in Luik en een appartement aan de Kust heeft een Waalse belastingvermindering voor zijn huis in Luik en een federale belastingvermindering voor zijn appartement aan de Kust. Verhuist die persoon naar het appartement aan de Kust, dan wordt de belastingvermindering voor het huis in Luik federaal en de belastingvermindering voor het appartement Vlaams. ‘Een hypotheek wordt een fiscale kameleon’, besluit Wellens.

Explosie aan codes op belastingbrief

Al die fiscale statuten zullen op den duur verschillen gaan vertonen. Het kan niet anders of dit wordt een dikke kluif voor fiscalisten, nog los van de explosie aan nieuwe codes op de belastingbrief die te verwachten valt.

Wellens vergeleek de huidige belastingberekening met de toekomstige en komt tot soms verrassende conclusies. Zo zal de toepassing van de huwelijksquotiënt er soms toe kunnen leiden dat een gezin verliest in plaats van wint. Mensen met Belgische en buitenlandse inkomsten, expats bijvoorbeeld, betalen in sommige gevallen dan weer fors minder.

Om de belastingbetaler in staat te stellen zijn belastingbrief correct in te vullen, zal er nog veel informatiewerk nodig zijn. De complexiteit ligt soms in onverwachte hoekjes. Mensen die een deel van hun huis opgeven als beroepsgedeelte, of een deel laten betrekken door hun oma of een student,
zullen  dat gedeelte bijvoorbeeld niet kunnen laten meetellen bij de Vlaamse woonbonus,  wel bij de federale.

Bron: De Standaard van 18 maart 2013